Nişabur (Meşhed) Gezi Notları…
Değerli blog okuyucularım bugün İran gezi notlarımızı İran’ın en büyük ikinci şehri ve Razavi Horasan eyaletinin de baş-şehri olan Meşhed ile devam ettirelim.
Fotoğraf: Mehmet Türkmen (Seyahatya.com gezi ekibi)
Meşhed şehri İran’ın politik ve kültürel olarak önemli bir yeridir. Meşhed’i önemli kılan şey Şiilerce kutsal sayılmasıdır. İran’ın her tarafından ve diğer ülkelerden gelen Şiilerce ziyaret ediliyor. Burada Şii mezhebinin 12 imamından biri ve kabri İran topraklarında tek imam olan İmam Rıza’nın kabri bulunuyor. İmam Reza’nın kabrinin mühiti ‘Harem’ dedikleri büyük bir alan olmuş zamanla. Senede her vakit yoğun bir ziyaretçi akınına uğrayan haremi kimi günler yüzbinlerce kişi ziyaret ediyor. Hatta ömründe burayı ziyaret etmiş olanlara ‘hacı’ kelimesine benzer bir ünvan da veriyorlar:’zari’ (bu kelimede tam emin değilim ‘zair’ de olabir. Neticede ‘ziyaretini yapmış’ manasında bir kelime kullandıklarını biliyorum) olsa gerek…
Meşhed’deki İmam Rıza Hareminin giriş kısmı…
Bu mezhepsel kudsiyeti bir tarafa bırakıp daha ne için bu şehre gidilir bunu irdeliyelim. Bu şehirde ve bu şehrin çevresinki bahsedeceğim yerler ve kişileri duyunca neden bu şehre gidilmesi gerektiği konusunda bana hak vereceksiniz.
Nişabur… Ömer Hayyam… Feridüddin-i Attar…
Nişabur’da Ömer Hayyam’ın Aramgahındayız…
Ömer Hayyam. Tanırız Ömer Hayyam’ı. Çok seveni vardır ülkemizde. Hatta aşırı derecede fanatikleri. Peki Ömer Hayyam’ın yaşadığı Nişabur şehrini bilir miyiz. Bir kısmımız onu da biliriz. Vahşi hayvan sürüsü_Moğollar’ın yerle bir ettiği Nişabur’dan bahsediyorum. İşte bir dönemin sanat edebiyat bilim merkezi Nişabur buradadır. Nişabur (Nişapur da denir) Şiilik ile beraber büyüyen Meşhed şehrinin içinde kalmıştır. Tabi Mongol yağmasından arta kalanlar ile… Selçukluların o her yönden ihtişam merkezi olan Nişabur şehri yastadır. Sanki o yüce devletin yıkılışına kahrolmuş gibi ölü bir ruha bürünmüş o vakitten sonra. Ve hiç bir zaman da eskisi gibi Nişabur olamamıştır…
İşte gayrı denirse; Nişapur niresidir, diye. Cevap; Meşhed şehrine 20 dakika mesafede bir kasabadır, denir..
Sadece Ömer Hayyam yoktur bu şehirde. Başka çok önemli birisi daha vardır. İşte bu kişi Mevlana’nın çocukluk hocası, belki Mevlana’ya ilk ışığı gösteren Attar Nişaburi’dir… Meşhur Mantik-u-Tayr (Kuşların Dili) eserinin sahibi Attar… Pis Mongolların Nişabur’u yerle bir ederken köle pazarına çıkardıkları zat-ı muhterem.
Lanet olsun Mongol’a. Kahrolsun Cengiz Han! Han mısın, ulan kafir!
Denilir ki Mevlana Rumi’nin Mesnevisinde Feridüddin-i Attar Nişaburi’nin Esrarname’sinin etkisi vardır. Şöyle ki Mevlana daha çocukken geçerler Nişabur’dan. Orada tanışır Attar hazretleri ile. Ve Esrarname o günden sonra hep yol göstermiştir Mevlana’ya.
Attar’ın Türbesinde Mantık-ut Tayr Figürleri…
Hayyam’ın Dizinde Horasan’dayız
Rotamız İran’ın en doğusuna evrilirken…
Akşam Gorgan‘dan yola çıkınca 6 saatte varılır Meşhed’e. Haliyle sabaha bir kaç saat kala bulduk kendimizi bu koca şehirde. Sabahı beklemek için terminalin yanındaki parkta KARTON OTELimizi kurduk. Ama eyvah ki yanlış yapmışız, bu şehir geceleri çok soğuk oluyormuş… Donduk da tükendik…
Afganistan tarafından esen soğuk çöl rüzgarı altında sabahı ettik o gece. Gün ışıyınca ilk işimiz ertesi gün kalacağımız yeri ayarlamak oldu. Bir gece daha o eziyeti çekmeye hiç mi hiç niyetimiz yoktu. Eşyalarımızı otele bıraktıktan sonra 10 tümenlik biletlerimizle (bu parayla Türkiye’de insana sakız bile vermezler) 20-30 dakika mesafedeki Nişabur kasabasına doğru yola çıktık…
Nişabur’a gittik Hayyam’ı gördük… Oradan Attar hazretlerinin huzuruna doğru yürüdük. Yakınlar bir birlerine, yürüme mesafesindeler. Aralarında bir düzlük var…
Hayyam’ın huzurunda biraz beyitleştikten, Attar hazretlerinin huzurunda da maneviyatımızı toparlayıp Attar Hazretlerinin kitabı Mantık-u Tayr’ı (Kuşların Dili) da edinip Meşhed merkeze geri döndük.
Eks-e fevri der 45 saniye…:) (45 saniyede hızlı fotoğraf)
Meşhed’de Couchsurfing’den bir bayan arkadaş ile buluştuk. Biraz sohbet, gezi tavsiyeleri falan. Akşam Harem’e (İmam Rıza’nı türbesinin olduğu yer) gitmemizi salık verdi. Biz de öyle yaptık.
Harem dedikleri yer çok muazzam bir yermiş. Akın akın insanlar burayı ziyaret etmeye geliyorlar. Burası için ‘Şiilerin Kabesi’ benzetmesi yapılabilir mi bilmiyorum ama çok kutsadıklarını açıkça söyleyebilirim. Şehirde de o etki gözükür, çok mezhebi bir havası var şehrin. Bir Şiraz veya Reşt’e benzemez. Şeriat kanunlarına Meşhed’de özel olarak ihtimam göstermek gerekir. Aksi taktirde sivil giyimli sakallı abiler yanınıza yanaşıp bir şeyler fısıldayabilir…
Haremin kapısında öyle bir olay da yaşadık ki trajikomik… Ama anlatmıyacağım… Büyük bir tehlike atlattık ki hiç sormayın… Şehirden çıkana kadar o heyecanı o stresi atamadık üzerimizden…
Ha bir de aşağıda gördüğünüz şey var:
Nişabur’da bir ilköğretim okulu….
Duvarlarda gördüğünüz büyük vesikalık taplolar, İran’ın Irak ile yaptığı savaşta şehit olan askerlerine ait. Onları her yerde görürsünüz İran’da… Sokakta, okulda…
Meşhed notlarımız devam edecek.
Meşhed’de uygun otel fiyatlarına buradan bakabilirsiniz.
…
İran Seyahatimizin Devamı:
Omer Dogan
Latest posts by Omer Dogan (see all)
- Cebu (Filipinler) Seyahat Rehberi - 29 Ocak 2023
- Cami Mimarisinde Kubbe ve Minare Artık Gereksiz mi? - 30 Eylül 2022
- Pandemi Sürecinde Yapılacak En Güzel Aktivite: Dağ Yürüyüşü (Seul’de Dağ Yürüyüşü için En Güzel 4 Rota) - 28 Kasım 2020
- Çocuğunuza Chopsticks ile Yemek Yedirmeniz için 4 Neden. Chopsticksin Faydaları - 25 Eylül 2020
- Endonezya Gezi Notları 2 – Dünyanın En Korkunç Yanardağlarına Sahip Bölge; Toba - 25 Aralık 2018
7 yorum
zifirhane · 1 Nisan 2016 13:47 tarihinde
Tebrikler tabi ki, bir turlu ben de yazamadim, birkac gune kadar yine oralardayim. Bu sefer baska bir seyle donecegim. Yazarimda umarim. SAygilarimla
Omer Dogan · 5 Nisan 2016 05:09 tarihinde
Yaz tabi,,, sadece kendin gezmemelisin….
Güneş Akdoğan · 28 Mart 2016 14:52 tarihinde
Şiraz’ı gördükten sonra tekrar İran’a gitmeyi düşünüyorum. Özellikle Meşed’i görmeyi istiyorum. Yazınıza denk gelmek iyi oldu. Fotoğraflara bayıldım.
Omer Dogan · 5 Nisan 2016 05:14 tarihinde
Teşekkürler Güneş. Seni burada görmek mutlu etti.
Ayrıca sana İran’ın kuzeyi boyunca bir yürüme seyahati tavsiye ediyorum.
Çok hoşuna gideceğinden eminim.
Güneş Akdoğan · 5 Nisan 2016 09:28 tarihinde
İran için 1-2 aylık plan yapmıştım fakat fırsatını bulup yola çıkamadım. Umuyorum önümüzdeki yıllarda gideceğim.
tenis tahminleri · 23 Mart 2016 08:23 tarihinde
uzun zamandır Horasan’a gitmek kafamda vardı geçen hafta gerçekleşti ancak tabii iş için olduğu için sizin kadar gezememiştim. Harika yazı için teşekkür ederim
Omer Dogan · 5 Nisan 2016 05:16 tarihinde
ben de istediğim uzunlukta gezemediğimi düşünüyorum. horasan bölgesine özel ilgi duyduğum için bir dahaki gezimde köy köy kasaba kasaba gezmek istiyorum.